Vị trí và chức năng
1. Viện Dân tộc học là tổ chức nghiên cứu khoa học trực thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, có chức năng: nghiên cứu cơ bản, toàn diện, ứng dụng và dự báo theo hướng tiếp cận chuyên ngành Dân tộc học/Nhân học và liên, đa ngành khoa học xã hội về những vấn đề lý luận và thực tiễn cơ bản, cấp bách của các tộc người, nhằm cung cấp những luận cứ khoa học cho việc hoạch định và thực hiện hiệu quả chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước, phục vụ sự nghiệp phát triển bền vững các tộc người ở Việt Nam trong bối cảnh đổi mới đất nước, toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, đồng thời góp phần phát triển ngành Dân tộc học/Nhân học Việt Nam; tham gia tư vấn khoa học, tư vấn chính sách về các vấn đề dân tộc và tộc người; tham gia đào tạo phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao về Dân tộc học/Nhân học và một số ngành khoa học kề cận.
2. Viện Dân tộc học có tư cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng; được mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước và Ngân hàng theo quy định của pháp luật.
3. Viện Dân tộc học có trụ sở chính tại Thành phố Hà Nội; tên giao dịch bằng tiếng Anh là: Institute of Anthropology.
Nhiệm vụ và quyền hạn
1. Trình Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam chiến lược, quy hoạch, kế hoạch 5 năm và hàng năm về phát triển của Viện Dân tộc học và tổ chức thực hiện sau khi được phê duyệt.
2. Nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn cơ bản, cấp bách về dân tộc, tộc người ở Việt Nam và trên thế giới dưới góc độ phát triển bền vững, từ cách tiếp cận của ngành Dân tộc học/Nhân học và liên đa ngành khoa học xã hội:
- Quá trình phát triển và vai trò của các tộc người trong cộng đồng quốc gia đa dân tộc Việt Nam; ý thức tộc người, ý thức quốc gia - dân tộc và quan hệ tộc người, quan hệ dân tộc; chính sách dân tộc, chính sách phát triển kinh tế - xã hội ở nước ta và chính sách dân tộc, chính sách vùng biên giới của các nước trong khu vực, trên thế giới; hệ thống chính trị và công tác dân tộc.
- Biến đổi kinh tế và sự phát triển bền vững của các tộc người.
- Biến đổi xã hội (cấu trúc xã hội, phân tầng xã hội, giá trị xã hội, quan hệ xã hội) và sự phát triển bền vững của các tộc người; những vấn đề mới trong giáo dục, đào tạo, y tế và chăm sóc sức khỏe; các vấn đề mới về cơ cấu và phân bố tộc người, dân số, dân cư, lao động, việc làm và thu nhập.
- Biến đổi văn hóa và sự phát triển bền vững của các tộc người và xây dựng nền văn hóa quốc gia - đa dân tộc Việt Nam.
- Biến đổi môi trường và sự phát triển bền vững các tộc người trong thời kỳ công nghiệp hóa, đô thị hóa, tác động của biến đổi khí hậu và thiên tai.
- Biến đổi tôn giáo, tín ngưỡng và sự phát triển bền vững của các tộc người.
3. Kết hợp nghiên cứu với đào tạo đội ngũ khoa học về Dân tộc học/Nhân học cho Viện và cho ngành; tham gia đào tạo sau đại học và bồi dưỡng viên chức góp phần phát triển nguồn nhân lực có trình độ cao theo yêu cầu của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.
4. Góp ý và phản biện các chính sách, chương trình, đề án, dự án phát triển kinh tế - xã hội theo yêu cầu của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, của các bộ, ban, ngành và địa phương. Tổ chức tư vấn khoa học và thực hiện dịch vụ khoa học; tham gia đào tạo đại học, sau đại học phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Viện theo đề nghị của các tổ chức ở trong và ngoài nước.
5. Hợp tác quốc tế về nghiên cứu, đào tạo trong lĩnh vực chuyên ngành Dân tộc học/Nhân học và liên đa ngành khoa học xã hội theo quy định hiện hành.
6. Trao đổi thông tin - tư liệu khoa học không thuộc bí mật quốc gia với các cơ quan trong và ngoài nước; quản lý tư liệu, thư viện của Viện; xuất bản các ấn phẩm khoa học góp phần phổ biến kết quả nghiên cứu và quảng bá kiến thức khoa học về tộc người và dân tộc theo quy định của pháp luật.
7. Quản lý về tổ chức, bộ máy, vị trí việc làm, cơ cấu viên chức theo chức danh nghề nghiệp và số người làm việc trong đơn vị sự nghiệp; về tài sản và tài chính của Viện Dân tộc học theo quy định của Nhà nước và theo sự phân cấp quản lý của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.
8. Thực hiện các nhiệm vụ khác theo sự phân công của Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.
Cơ cấu tổ chức
1. Phòng Nghiên cứu Lý luận tộc người và Chính sách dân tộc;
2. Phòng Nghiên cứu tộc người Việt;
3. Phòng Nghiên cứu Kinh tế tộc người;
4. Phòng Nghiên cứu Văn hóa tộc người;
5. Phòng Nghiên cứu Xã hội tộc người;
6. Phòng Nghiên cứu Môi trường tộc người;
7. Phòng Nghiên cứu Tôn giáo và Tín ngưỡng tộc người;
8. Phòng Thông tin - Thư viện;
9. Phòng Tổ chức - Hành chính;
10. Phòng Quản lý khoa học và Hợp tác quốc tế.
Các tổ chức quy định từ khoản 1 đến khoản 8 Điều này là các phòng nghiên cứu khoa học và nghiệp vụ; các tổ chức quy định từ khoản 9 đến khoản 10 là các phòng chức năng giúp việc Viện trưởng.
Các Phòng có Trưởng phòng, không quá hai (02) Phó trưởng phòng (và tương đương) và các nhân viên. Trưởng phòng, Phó Trưởng phòng (và tương đương) do Viện trưởng Viện Dân tộc học bổ nhiệm sau khi có sự thoả thuận của Ban Tổ chức - Cán bộ Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.
Tạp chí
Tạp chí Dân tộc học là cơ quan ngôn luận của Viện Dân tộc học; là diễn đàn khoa học của ngành Dân tộc học/Nhân học và của bạn đọc quan tâm đến các vấn đề dân tộc, tộc người ở Việt Nam và trên thế giới.
Tạp chí Dân tộc học được tổ chức và hoạt động theo Giấy phép hoạt động báo chí in; Luật Báo chí hiện hành và các văn bản quy phạm pháp luật khác thuộc lĩnh vực báo chí, xuất bản; Quy chế về tổ chức và hoạt động của các tạp chí thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.
Tổng biên tập chịu trách nhiệm trước pháp luật và trước Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam về mọi mặt hoạt động của Tạp chí Dân tộc học. Giúp việc Tổng biên tập có một (01) Phó Tổng biên tập.
Tạp chí Dân tộc học có Phòng Biên tập - Trị sự.
Hội đồng khoa học
Viện Dân tộc học có Hội đồng khoa học thực hiện chức năng tham mưu, tư vấn khoa học cho Viện trưởng. Các thành viên Hội đồng khoa học của Viện Dân tộc học do Viện trưởng quyết định, sau khi có sự chấp thuận của Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.
Hội đồng khoa học của Viện Dân tộc học hoạt động theo Quy chế về tổ chức và hoạt động của Hội đồng khoa học do Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam ban hành.
Lãnh đạo Viện Dân tộc học
Viện Dân tộc học có Viện trưởng và không quá hai (02) Phó Viện trưởng.
Viện trưởng, Phó Viện trưởng do Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam bổ nhiệm.
Viện trưởng chịu trách nhiệm trước Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam và trước pháp luật về toàn bộ hoạt động của Viện Dân tộc học. Các Phó Viện trưởng chịu trách nhiệm trước Viện trưởng về những nhiệm vụ được Viện trưởng phân công.
Viện trưởng có trách nhiệm xây dựng Quy chế tổ chức và hoạt động của Viện Dân tộc học trình Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam xem xét, quyết định.